عوامل شناسایی استرس‌زا در شرکت ارتباطات کشور و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان

RSS feed.

عوامل شناسایی استرس‌زا در شرکت ارتباطات کشور و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان

در دهه‌های اخیر موضوع عوامل مؤثر بر استرس و آثار آن بر منابع انسانی سازمان یکی از مباحث اصلی مدیریت رفتار سازمانی را به خود اختصاص داده اسـت با این تفسیر، هدف کلی تحقیق حاضر شناسایی عوامل استرس‌زا در شرکت ارتباطات ایران و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات ایران است
دسته: مدیریت مالی
بازدید: 46 بار
فرمت فایل: docx
حجم فایل: 934 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 105


قیمت فایل: 103,279 تومان

پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.

پرداخت و دانلود

عنوان

عوامل شناسایی استرس‌زا در شرکت ارتباطات ایران و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان

چکیده

پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی است. روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی توصیفی است و ابزار گردآوری داده‌ها از نوع پرسشنامه و مصاحبه با خبرگان است. پرسشنامه‌های تحقیق شامل پرسشنامه­ی استاندارد پاترسون (1970) در راستای سنجش عملکرد کارکنان و پرسشنامه سنجش عوامل استرس‌زا در قالب سه عامل فردی، شغلی و سازمانی بصورت محقق ساخته می‌باشد.

 به منظور تأیید روایی پرسشنامه‌های مزبور از شاخص KMO و آزمون بارتلت استفاده گردیده­ است که شاخص KMO بیشتر از (6/0) و سطح معناداری آزمون بارتلت کمتر از (05/0) بدست آمده که نشان از تأیید روایی پرسشنامه‌های تحقیق دارد.

برای برآورد پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آلفا برای هر یک از متغیرهای تحقیق بالای 70/0 بدست آمده که نشانگر پایایی بالا برای ابزار اندازه‌گیری متغیرها می‌باشد. جامعة آماری این پژوهش، شامل کلیه­ی کارکنان شرکت ارتباطات ایران به تعداد 2440 نفر می‌باشد که نمونه‌ای به حجم 332 نفر مطابق جدول مورگان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل، فرضیه‌های تحقیق نشان داد که عوامل فردی، شغلی و سازمانی بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات ایران تأثیر معنی‌داری دارد.

کلمات کلیدی: عوامل فردی، عوامل شغلی، عوامل سازمانی، عملکرد کارکنان، شرکت ارتباطات ایران

فهرست مطالب

فصل اول کلیات تحقیق .................................................................................................        1

1-1)  مقدمه ....................................................................................................................................          2

1-2)  بیان مساله .............................................................................................................................          2

1-3)  اهمیت و ضرورت تحقیق ......................................................................................................        4

1-4)  اهداف تحقیق ........................................................................................................................         5

1-5)  چارچوب نظری تحقیق .........................................................................................................         6

1-6)  مدل مفهومی تحقیق ...............................................................................................................        6

1-7)  سؤالات و فرضیه­های تحقیق .................................................................................................7

1-8)  تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها و واژه­های کلیدی ...........................................................     8

1-9)  قلمرو تحقیق .........................................................................................................................         9

1-10)   کاربرد تحقیق ......................................................................................................................         9

1-11)   ساختار تحقیق .....................................................................................................................         10

فصل دوم کلیات تحقیق .................................................................................................        11

2-1) مقدمه .....................................................................................................................................          12

2-2) استرس یا فشار عصبی.............................................................................................................13

2-3) نقش بهداشت روانی محیط کار در بهره­وری فردی و سازمانی ................................................     13

2-4) عوامل تشکیل دهنده بهداشت روانی محیط کار ......................................................................      14

2-5) عوامل محیطی مؤثر بر استرس کارکنان ..................................................................................       17

2-6) عوامل فردی ایجاد کننده استرس ............................................................................................18

2-7) عوامل شغلی ایجاد کننده استرس ...........................................................................................        19

2-8) عوامل سازمانی ایجاد کننده استرس ........................................................................................       23

2-9) عملکرد کارکنان ......................................................................................................................26

2-10)   مفهوم عملکرد سازمانی .......................................................................................................         27

2-11)   ابعاد و مرزهای اثرگذاری عملکرد .......................................................................................        28

2-12)   اهداف عملکرد از نگاه سیستم­های استاندارد ........................................................................      29

2-13)   الگوی سنجش عملکرد و مدیریت عملکرد ..........................................................................       30

2-14)   اجرای برنامه­های بهبود عملکرد کارکنان پیش نیاز مدیریت عملکرد سازمان .........................   33

2-15)   تقابل جهانی شدن، توسعه فنآوری اطلاعات و بهبود عملکرد ...............................................     34

2-16)   بهبود عملکرد کارکنان الزامی برای سازمان­های امروزی ......................................................      35

2-17)   نقش هدفگذاری در ارتقاء سطح عملکرد کارکنان ................................................................      37

2-18)   استقرار مدیریت عملکرد در راستای بهبود و ارتقاء عملکرد کارکنان ....................................    38

2-19)   شاخص­ها و مؤلفه­های اندازه­گیری عملکرد .........................................................................       40

2-20)   محیط سازمان و بهبود عملکرد .............................................................................................       43

2-21)   چالش­ها و موانع بهبود عملکرد در سازمان ...........................................................................      44

2-22)   اصول و مبانی عملکرد کارکنان ...........................................................................................        47

2-23)   پیشینه تحقیق .......................................................................................................................         48

فصل سوم روش­شناسی تحقیق .......................................................................................        51

3-1) مقدمه ....................................................................................................................................           52

3-2) روش تحقیق ..........................................................................................................................         52

3-3) جامعه آماری .........................................................................................................................          53

3-4) حجم نمونه و روش نمونه­گیری .............................................................................................        53

3-5) روش جمع­آوری داده­ها .........................................................................................................         53

3-6) ابزار جمع­آوری داده­ها ...........................................................................................................         54

3-7) روائی و پایانی ابزار سنجش ...................................................................................................        54

3-8) روش تجزیه و تحلیل داده­ها ..................................................................................................        57

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده­های تحقیق ..................................................................         58

4-1) مقدمه ....................................................................................................................................           59

4-2) ویژگی جمعیت­شناختی نمونه آماری ......................................................................................       59

4-3) توصیف کمی متغیرهای پژوهش ............................................................................................       60

4-4) بررسی نرمال بودن متغیرها .....................................................................................................        64

4-5) تحلیل عاملی تأئیدی ..............................................................................................................         65

4-6) آزمون فرض­ها .......................................................................................................................         71

فصل پنجم نتیجه­گیری و پیشنهادات ...............................................................................         78

5-1) مقدمه ....................................................................................................................................           79

5-2) نتیجه­گیری .............................................................................................................................          79

5-3) پیشنهادهای کاربردی در راستای نتایج تحقیق ........................................................................       80

5-4) پیشنهادات برای محققان آتی ..................................................................................................        82

5-5) محدویت­های تحقیق ..............................................................................................................         82

پیوست ...........................................................................................................................       83

منابع و مأخذ ..................................................................................................................       87

منابع فارسی ....................................................................................................................................          88

منابع انگلیسی .................................................................................................................................          90

فهرست جداول

جدول 3-1 آزمون KMO و وبارتلت برای سؤالات پرسشنامه های پژوهش .....................................................54

جدول 3- 2 مدل تحلیلی متغیرهای تحقیق ....................................................................................................           56

جدول 3-3 مقدار پایایی متغیرهای ابزار اندازه‌گیری .........................................................................................        57

جدول 4- 1 توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده از نظر جنسیت.............................................................................       59

جدول 4- 2 توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده از نظر میزان تحصیلات.................................................................60

جدول 4- 3 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر عوامل فردی..........................................................60

جدول 4- 4 مقادیر شاخص توصیفی در خصوص متغیر عدم احساس کنترل......................................................    61

جدول 4- 5 مقادیر توصیفی در خصوص متغیر­ حمایت اجتماعی ....................................................................       61

جدول 4- 6 مقادیر توصیفی در خصوص متغیر عوامل شغلی............................................................................       61

جدول 4- 7 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر گرانباری نقش......................................................      62

جدول 4- 8 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر کمباری نقش......................................................        62

جدول 4- 9 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر سازگاری نقش......................................................      62

جدول 4- 10 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر ابهام نقش......................................................          62

جدول 4- 11 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر عوامل سازمانی..................................................     63

جدول 4- 12 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر حقوق و دستمزد................................................     63

جدول 4- 13 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر امنیت شغلی ......................................................      63

جدول 4- 14 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر ثبات محل کار...................................................     64

جدول 4- 15 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر تکنولوژی...........................................................     64

جدول 4- 16 مقادیر شاخص‌های توصیفی در خصوص متغیر عملکرد کارکنان.................................................    64

جدول 4- 17 نتایج آزمون کولموگروف اسمیرنوف متغیرهای پژوهش...............................................................      65

جدول 4- 26 شاخص­های برازش مدل ساختاری .............................................................................................         75

جدول 4- 27 نتایج حاصل از ارزیابی مدل ساختاری........................................................................................         76

جدول 4- 28 نتایج حاصل از ارزیابی مدل ساختاری.........................................................................................        77

فهرست شکل ها

شکل 1- 1 مدل مفهومی تحقیق..............................................................................................................................6

شکل 2- 1 الگوی اصلی مدیریت عملکرد............................................................................................................       32

شکل 2- 2 الگوی فراگیر عملکرد سازمان........................................................................................................... 33

شکل 2- 3 مدل مفهومی.......................................................................................................................................        50

شکل 4- 18 بار عاملی استاندارد تحلیل عاملی پرسشنامه عوامل فردی، شغلی و سازمانی مؤثر بر استرس کارکنان........ 66

شکل 4- 19 آماره معناداری تحلیل عاملی پرسشنامه عوامل فردی، شغلی و سازمانی مؤثر بر استرس کارکنان ......67

شکل 4- 20 بار عاملی استاندارد تحلیل عاملی پرسشنامه عملکرد کارکنان............................................................    68

شکل 4- 21 آماره معناداری تحلیل عاملی پرسشنامه عملکرد کارکنان..................................................................    68

شکل 4- 22 بار عاملی استاندارد تحلیل عاملی سایر عوامل مؤثر بر استرس کارکنان............................................  69

شکل 4- 23 آماره معناداری تحلیل عاملی سایر عوامل مؤثر بر استرس کارکنان...................................................  70

شکل 4- 24 ضرایب تخمین استاندارد مدل ساختاری پژوهش..............................................................................     73

شکل 4-25 اعداد معنی­داری مدل ساختاری پژوهش............................................................................................      74

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1) مقدمه

به مجموعه واکنش­ها و کنش­های پدیده‌ها، رفتار گفته می‌شود. شناخت و شناسائی این رفتارها امکان پیش‌بینی، کنترل و تغییر رفتار پدیده‌ها را میسر می‌سازد. در مقولة تجارت و بازار، مطالعه رفتار مشتری، رفتار کارکنان، رفتار سازمان، رفتار رقبا و سایر اجزا از اهمیت بسزائی برخوردار است که باید با روش­های علمی و تحقیقاتی به آن پرداخته شود. مطالعه رفتار کارکنان و واکنش­های فردی و یا گروهی آنان می‌تواند تحلیل‌های بسیار مفیدی را برای پیش‌بینی، کنترل و تغییر هنجارهای رسمی و غیر رسمی درباره شخصیت، ادراک، نگرش، یادگیری و آموزش افراد در اختیار مدیران قرار دهد تا امکان دستیابی به راهکارهای تقویت هنجارها و یا حذف ناهنجارها برای ایشان فراهم آید. سازمان نیز تحت تأثیر نیروهای محیطی، دارای واکنش­هایی می‌باشد که رفتار سازمانی نام دارد. مواردی چون فرهنگ سازی، جایگاه سازمانی و غیره از جمله رفتارهای سازمانی هستند که همواره در تحلیل­های کلان از یک مؤسسه و بنگاه اقتصادی، مورد توجه قرار می‌گیرند. برای بررسی و شناخت رفتارها، مطالعات و روش­های فراوانی وجود دارد که در چارچوب روش­های علمی و تخصصی انجام می‌شود. از این رو با توجه به اهمیت موضوع توصیه می‌شود. سازمان­ها، مؤسسات و بنگاه­های اقتصادی با مشاوره کارشناسان به بررسی رفتارهای فردی، گروهی و یا سازمانی خود اقدام نمایند. یکی از این مقوله‌های مهم، استرس می‌باشد. آدمی برای آنکه به طرز بهنجاری به کار و کوشش بپردازد بایستی کمی استرس احساس کند. بر انگیختگی هیجانی ملایم، آدم‌ها را در جریان کاری که به عهده دارند هشیار نگه می‌دارد. آدمی هنگام روبرو شدن به استرس با آن دسته از الگوهای رفتاری روی می‌آورد که پیش از آن برایش کارایی نداشته­اند (صفری و شورکایی، 1392: 15).

 بنابراین این فصل از تحقیق مشتمل بر عناوین بیان مسأله (تشریح و تفسیر متغیرهای تحقیق و تبیین مسأله اصلی و اساسی که محقق با آن مواجه بود)، قلمرو (قلمرو زمانی تحقیق، قلمرو مکانی تحقیق و قلمرو موضوعی تحقیق)، اهمیت (تشریح و تفسیر چرایی تحقیق و ضرورتهای خاص انجام تحقیق) و اهداف پژوهش (اهداف اصلی و اساسی و اهداف کاربردی تحقیق) اختصاص یافته است. همچنین در این فصل فرضیه‌‌های تحقیق (فرضیه اصلی و فرضیه‌های فرعی) و تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای مستقل و وابستة تحقیق به تفصیل بیان می‌گردد.

1ـ 2) بیان مسأله

سازمان­ها اصولاً به منظور نیل به اهدافی ایجاد گردیده‌اند که میزان موفقیت در نیل به اهداف سازمانی در ارتباط مستقیم با نحوة عملکرد نیروی انسانی مشغول به کار در سازمان­ها است. از طرفی یکی از ویژگی­های بارز سازمان­های پیشرو اعم از دولتی یا خصوصی، عملکرد مناسب به منظور دستیابی به بینش و قضاوت صحیح نسبت به کارایی و اثربخشی برنامه‌ها، فرایندها و افراد آنهاست. با این وجود، سازمان­های متعالی در گردآوری و تحلیل اطلاعات مربوط به عملکرد متوقف نمی‌مانند، بلکه با استفاده از مدیریت عملکرد، بهسازی را هدایت کرده و استراتژی­ها را به طور موفقیت‌آمیزی به اقدام­هایی مشخص تبدیل و ترجمه می‌کنند (الحکیم[1] و همکاران، 2014: 55).

از طرفی حوزة رقابت سازمان­ها را مجبور می‌سازد که با نیاز به بهبود عملکرد سازمانی روبرو شوند و بهبود مستمر عملکرد سازمان­ها، نیروی عظیم هم‌افزایی[2] برای سازمان ایجاد می‌کند که این نیروها می‌تواند پشتیبان برنامة رشد و توسعه و ایجاد فرصت­های تعالی سازمانی شود (حبیبی، 1392: 4).

 در این بین عملکرد سازمانی در یک عبارت ساده عبارت از مجموعه مکانیسم­های سازمانی است که به عنوان چراغ راه و هدایتگر کلیة فعالیت­های سازمانی و مدیریتی مطرح بوده و رشد و توسعة پایدار سازمان­ها و پیامد‌ آن یعنی رشد اقتصاد ملی مرهون سنجش، اندازه‌گیری، تجزیه و تحلیل، مقایسه و انجام اقدامات لازم و ضــروری در ایــن زمینــه است (حکمت، 1392: 6).

سازمانها تا زمانی که برای بقا تلاش می‌کنند و خود را نیازمند حضور در عرصة ملی و جهانی می‌‌دانند، باید اصل بهبود عملکرد مستمر[3] را سرلوحة فعالیت خود قرار ‌دهند. این اصل حاصل نمی‌شود، مگر اینکه زمینة دستیابی به آن با بهبود مدیریت عملکرد امکان‌پذیر ‌شود. این بهبود را می‌توان با گرفتن بازخورد لازم از محیط درونی و پیرامونی و تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصت­ها و تهدیدهای سازمان، مسئولیت‌پذیری و جلب دانش سازمانی با ایجاد و بکارگیری سیستم ارزیابی عملکرد با الگوی مناسب، این امکان را ایجاد خواهد کرد (غفاری، 1393: 11).

از سویی استرس یکی از پدیده‌های رایج زندگی کاری و شخصی فرد است؛ جامعة امروز بشری که دستخوش تحولات سریعی در محیط پیرامونی، مسائل اقتصادی و اجتماعی و غیره شده؛ موجب گردیده مردم در معرض فشارهای روحی روانی زیادی قرار گیرند؛ به گونه‌ای که شواهد نشان می‌دهد 80 درصد مشکلات امروزی ساکنان جوامع بشری، ریشه در استرس دارد و پیش‌بینی می‌گردد در ده سال آینده نیمی از مرگ و میر‌ها نیز بر اثر همین فشارهای روحی ـ روانی و استرس‌های ناشی از آن خواهد بود (امتیاز و احمد[4]، 2015: 542).

عمده تحقیقاتی که امروزه در مورد اثرات عوامل استرس‌زا بر سلامت بدنی، روانی و انگیزه کاری انجام شده بیانگر آن است که این عوامل به صورت مستقیم و غیرمستقیم سلامت افراد را در مخاطره قرار می‌دهد و خود به عنوان یکی از عوامل عمده به وجود آورنده بیماری‌های روانی و جسمانی محسوب می‌شود، چرا که این عوامل با فرسودن قوای جسمانی و روانی افراد، باعث کاهش عملکرد آنان می‌گردد (صفری و شورکایی، 1392: 16).

سالیان زیادی است که مدیران و برنامه‌ریزان واحدهای صنعتی و سازمان­ها در جستجوی یافتن مکانسیم‌هایی در جهت کنترل عوامل فشارزای روانی و اجتماعی در جهت بهبود شاخص‌های بهداشت روانی در افراد هستند و خوشبختانه در حیطه درون سازمانی نیز شاهد اهمیت یافتن موضوع در نظر مدیران اجرایی می‌باشیم، چرا که آنان نیز برآنند تا با استفاده از علم و خدمات روانشناختی سعی در کنترل عوامل فشارزای روانی کارکنان نمایند و چنین استدلال می‌شود که استرس ‌دهنده‌ها و عواملی که در کاهش عملکرد کارکنان و علاقه و انگیزه نیروهای انسانی سازمان مؤثر می‌باشد که در نهایت منجر به از بین رفتن منابع مادی و معنوی می‌گردد، شناسایی و در رفع و کنترل این عوامل اقدامات اساسی صورت گیرد (یادا[5] و همکاران، 2015: 2).

) نتیجه‌گیری

نتایج حاصل از تحلیل فرضیه‌های تحقیق در فصل چهارم نشان داد که؛

فرضیه‌های اصلی:

1. عوامل فردی، شغلی و سازمانی بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.

فرضیه‌های فرعی:

1. گرانباری نقش بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
2. حمایت اجتماعی بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد
3. حقوق و دستمزد مناسب بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
4. امنیت شغلی بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
5. کمباری نقش بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
6. تکنولوژی بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
7. عدم احساس کنترل بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
8. سازگاری نقش بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
9. عدم ابهام نقش بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.
10. ثبات محل کار بر عملکرد کارکنان شرکت ارتباطات زیرساخت تأثیر معنی‌داری دارد.

از سویی با مراجعه به پیشینة تحقیقات انجام یافته در خصوص متغیرهای تحقیق این نکته نمایان می‌شود که نتایج تحقیق حاضر مشابه و همسو با نتایج تحقیق اربابی‌سرجو و همکاران (2013)، علی و همکاران (2014)، امتیاز و احمد (2015) و شهید و همکاران ‌(2015) می‌باشد که نشان دادند مجموعه عوامل استرس‌زای مثبت در سه گروه عوامل فردی (عدم احساس کنترل و حمایت اجتماعی)، عوامل شغلی (گرانباری نقش، کمباری نقش، سازگاری نقش و عدم ابهام نقش) و عوامل سازمانی (حقوق و دستمزد مناسب، امنیت شغلی، ثبات محل کار و تکنولوژی) قرار دارند و بر عملکرد کارکنان اثرگذار هستند.

---

[1] AL-Hakim

[2] Synergy

[3] Performance Continous Improvement

[4] Imtiaz and Ahmad

[5] Yada

قیمت فایل: 103,279 تومان

پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.

پرداخت و دانلود

 برای توضیحات بیشتر و دانلود کلیک کنید

نوسانات اقلیمی و تأثیر آن بر تغییرات محیطی

RSS feed.

نوسانات اقلیمی و تأثیر آن بر تغییرات محیطی

دسته: زمین شناسی
بازدید: 40 بار
فرمت فایل: docx
حجم فایل: 52 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 70

تغییر اقلیم یکی از مهم ترین چالش های قرن جاری است وقوع سیل های با شدت بالا، گرم ، سرماهای بی موقع، تکرار بیشتر خشکسالی ها، بالا آمدن سطح آب دریاها، طغیان آفات و بیماریهای گیاهی، کاهش ضخامت لایه ازن، گرم شدن جهانی هوا و ذوب شدن یخهای دائمی از جمله مواردی است که بحث تغییر اقلیم را در دهه جاری در جهان بیشتر مطرح کرده است

قیمت فایل فقط 7,000 تومان



نوسانات  اقلیمی و تأثیر آن بر تغییرات محیطی

در سال 2003 سازمان هواشناسی جهانی شعار سالانه خود را تحت عنوانOur future climate   اقلیم آینده ما نامگذاری نموده است. که مقدار تغییر اقلیم در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در سال 2003 چندین کنفرانس بین المللی و منطقه ای با عناوین تغییر اقلیم در کشورهای مختلف دنیا برگزار شده است. سازمان هواشناسی کشور سومین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم را با همکاری دانشگاه اصفهان در سال 1382 در دستور کار خود قرار داد.

آب و هوا یکی از ارکان بنیادین زندگی بشر محسوب می شود و با پیشرفت و توسعه در جهان حفاظت از آن روز به روز اهمیت بیشتر می یابد. تغییر آب و هوا یکی از پیچیده ترین مشکلاتی است که بشر در حال و آینده با آن مواجه است. انسان با بی توجهی به قوانین حاکم بر طبیعت و عدم شناخت مسائل زیست محیطی مرتبط با آن عامل اصلی این تغییرات محسوب می گردد. تغییرات ثبت شده در ایستگاههای هواشناسی و کشتی ها نشان می دهد که از اوایل قرن بیستم هوای سطح زمین و دریا به طور متوسط 45/0‌درجه سانتی گراد گرمتر شده است. عقب نشینی و ذوب شدن یخهای قطبی از پایان قرن 19 شواهد تاریخی مبنی بر گرم شدن هوای کره زمین می باشد. تحقیقات و بررسی های اخیر در ایران نشان می دهد که از بارشهای منجمد کاسته شده و به جای آن بارندگیهای رگباری که اغلب با سیل همراه است در غیر فصل و با شدت بیشتری ریزش می نماید.

در سالهای اخیر همه شاهد وقوع این گونه پدیده های ناگوار در جهان و کشور بوده ایم که حاصل آن خسارات مالی و جانی فراوان بوده است.

در رابطه با تغییر اقلیم و اثرات آن کشور ایران با دارا بودن تنوع اقلیمی نسبتاً زیاد از حساسیت بیشتری برخوردار است و مطالعات مقایسه ای تغییرات بارندگی در دو مقطع زمانی30 ساله 1961 تا 1990 و دوره ده ساله 1981 تا 1990 نشان می دهد که تغییرات شدید بارندگی در نواحی شمال غربی، غربی و بعضی از نواحی مرکزی و نواحی شرقی دریای خزر اتفاق افتاده است که نمایانگر افزایش بارندگیهاست.

کاهش بارندگی در ده سال اخیر در شمال خراسان ـ جنوب سیستان و بلوچستان و اکثر نواحی ساحل دریای خزر مشاهده شده است.

وقوع تغییرات اقلیمی و آثار ناخوشایند آن به نوبه خود اثرات اقتصادی، اجتماعی فراوانی را به همراه دارد که سیاست گذاران و مدیران برنامه ریزکشور بایستی از هم اکنون راه چاره برای مقابله با تغییرات زیانبار این تغییرات بیندیشند.

با مطرح شدن مباحث مربوط به تغییر اقلیم و فعالیت های انسانی در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای مانند دی اکسید کربن متان و همچنین مطرح شدن مباحث مربوط به تغییر اقلیم در دانشکده ها و مراکز علمی و تحقیقاتی و خسارات بسیار زیادی که در زمینه تغییرات اقلیم ایجاد می شودو با عنایت به تأثیرات اجتماعی، اقتصادی آن بر محیط زیست در سال 1988 هیئت بین الدول تغییر اقلیم (IPCC) در سازمان هواشناسی جهانی (WMO)‌ و برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) ایجاد گردید.

به طور کلی (IPCC) با توجه به  اطلاعات و گزارش ها به اتخاذ سیاست های مناسب در خصوص مباحث مربوط به تغییر اقلیم می پردازد. IPCC یک هیئت بین الدول است که مجموعه اطلاعات ویژه ای در زمینه مباحث علمی، اقتصادی، اجتماعی و فنی تغییر اقلیم برای جامعه جهانی ارائه می نماید و دارای سه گروه کاری است که وظیفه هر کدام از آنهادر زمینه کنترل و تأثیر گازهای گلخانه ای می باشد و در هر گروه کاری یک حمایت کننده فنی نیز وجود دارد.

تحولات اقلیم در دوران زمین شناسی

اقلیم گرچه پدیده ای ثابت به نظر می رسد، اما مطالعه گذشته زمین نشان می دهد که شرایط آب و هوا با سایر تحولات درونی و بیرونی کره زمین پیوسته دستخوش تغییر قرار گرفته و دوره های سرد و گرم یا خشک و مرطوب، مکرر جای یکدیگر را گرفته اند. نوسانهای اقلیمی حتی در 200 سال اخیر که به آمارهای هواشناسی دسترسی داریم، درپاره ای از مناطق سطح کره زمین، کاملاً محسوس بوده است.

شاخه ای از اقلیم شناسی را که به مطالعه وضعیت اقلیم گذشته زمین می پردازد، دیرینه اقلیم شناسی می نامند. روش مطالعه در دیرینه اقلیم شناسی، یافت و شناخت آثاری است که روند اقلیم از گذشته های دور به جا گذاشته است. بدیهی است که مطالعه تظاهرات آب و هوا در زمان حال، در تحلیل صحیح این شواهد نقش اساسی دارد.

شواهد اقلیمی را بر اساس ویژگیهایشان به سه گروه، زیست شناختی، سنگ شناختی، ریخت شناختی تقسیم می کنند. از شواهد زیست شناختی، با توجه به نزدیکی سیستماتیک که بین انواع نباتات و حیوانات وجود دارد و همچنین شناختی که امروزه از شرایط زیست محیطی و فیزیولوژیکی جانداران در دست داریم، استفاده می شود.از مطالعه شواهد سنگ شناختی، نحوه جریانهای فرسایشی و شرایط رسوب گذاری در دوره های گذشته، مشخص می شود که خود می تواند بیانگر روند شرایط اقلیم در گذشته باشد و بالاخره شواهد ریخت شناختی تاثیر بعضی عناصر اقلیمی را بر روی پاره ای از تظاهرات که می توانند معرف شرایط اقلیم در زمان تاثیر خود باشد مورد بررسی قرار می دهد.

مطالعه اقلیم در دورانهای گذشته، حاکی از این است که حتی قبل از دوران اول، یک رشته عصر یخبندان وجود داشته است که آثار آن در افریقای جنوبی و امریکای شمالی به دست آمده است، وجود این یخبندانها در دوره گذار پره کامبرین به کامبرین مطمئن و قطعی است و به نام یخبندان رائوکامبرین مشهور است، شواهد این یخبندان در بخشهای وسیعی از سطح کره زمین به استثنای آمریکای جنوبی و قطب جنوب پیدا شده که از اقلیم سرد و پرباران دوره مزبور حکایت می کند.

تصویر اقلیم در پالئوزوئیک، به دلیل فراوانی یافته های حیوانی و گیاهی روشن تر و دقیقتر است و نشانه هایی از یخبندان وسیع در نیمکرده جنوبی به دست می دهد که به ویژه برای دوره گذار از کربونیفر به پرمین کاملاً صادق است. در این دوره، مناطقی که امروزه از یکدیگر فاصله زیادی دارند(شمال آفریقا، هند، استرالیا و برزیل جنوبی) از یخ پوشیده بود و اقلیم حاره ای جنگلهای بارانی در اروپای مرکزی و آمریکا گسترده بوده است. ظاهراً موقعیت خشکیها و قاره ها در آن روزگار، طوری بوده است که قطب جنوب در جنوب افریقا و قطب شمال در بخش شمالی اقیانوس آرام قرار داشته و استوان از اروپای مرکزی و آمریکا، می گذشته است.

مناطق پوشیده از یخ هم مرز بوده و پهنه های وسیعی تشکیل می داده اند. اما در دوره های بعد تا دوران سوم، قطبها و همراه با آن مناطق اقلیمی به موقعیت امروزی خود جابجا شده اند. به عبارت دیگر، تحولاتی اساسی در وضع آب و هوا پیش آمد، به طوری که دوران سوم کاملاً گرم و فاقد دوره ها ی یخبندان بوده است و سرانجام در اواخر این دوران، دما به تدریج کاهش می یابد، تا آنجا که به ایجاد یخچالهای کواترنر منتهی شده است.

کواترنر که با شرایط طبیعی بسیار ناپایدار و تحولات عظیم اقلیمی همراه بوده است دوره ظهور انسان تلقی می شود. در این زمان آب و هوا به تناوب تغییر کرده و دوره های یخچالی و بین یخچالی متعددی به وجود آمده است. این دوران را به دو قسمت پلیئستوسن و هولوسن(دوره یخچالی و بعد یخچالی) تقسیم می کنند. در پلیئستوسن،‌چندین عصر یخبندان به وقوع پیوسته که هر کدام از آنها خود تعدادی یخبندان متوالی و مستقل از یکدیگر را شامل شده است. از آنجا که این یخبندانها در مناطق وسیع یخچالی مانند اریکای شمالی، اروپا و آلپ کاملاً یکسان نبوده اند، هماهنگی لازم تنها بین یخچالهایی دیده می شود که به دوره های جدید تعلق دارند.

دوره های یخچالی را در اروپای شمالی به دوره آلستر، ساله، وارته، ویستول و یخچالهای آمریکای شمالی رانبراسکا، ایلینوبز، ویسکانسین نامیده اند. همچنین آغاز و پیشروی چهار دوره یخبندان آلپ را به نام رودخانه های واقع در آن از قبیل گوتز، میندل، ریس و وروم نامیده اند که تاریخ وقوع آنها را به ترتیب، به 75 ، 200 ، 450 و بالاخره600 هزار سال قبل نسبت داده اند.

به طور کلی نظر اقلیم شناسان پیرامون شرایط حرارتی در دوره سر پلیئستوسن هماهنگ نیست؛ گرچه بررسیهای متعدد برای تبیین شرایط گردش عمومی هوا در آن عصرها و مقایسه آن با سیستمهای سینوپتیک غالب امروزی انجام شده است.

مطالعه شواهد اقلیمی و رابطه آن با گردش عمومی هوای جو در حال حاضر نشان می دهد که اساس گردش مزبور از دوران سوم به بعد تا زمان حال حفظ شده است. حتی بعضی از اقلیم شناسان براین باورند که هیأت کلی گردش سیاره ای از دورانهای بسیار قدیمتر زمین شناسی تا به امروز یکسان، باقی مانده است. با این حال، شدت و توزیع سیستمهای فشار و در نتیجه موقعیت کمربندهای اقلیمی در زمانهای مختلف کاملاً متفاوت بوده است.

پسروی یخبندان دوران چهارم در اواخر پلیئوستوسن (تقریبا از 20000 سال قبل) با ذوب یخها از حاشیه جنوبی شمال اروپا به تدریج آغاز گردید و آهنگ عقب نشینی تدریجی آن تا حدود 6500 سال قبل از میلاد ادامه داشته است. زمین در طول دوره«پس یخچالی» دستخوش نوسانهای اقلیمی بسیار واقع شده است، به طوریکه بقایای یخچالها گهگاه پیشرویهای ضعیفی داشته و سپس عقب نشسته اند. این پسروی در آغاز قرن اخیر بسیار محسوس بوده است.

قیمت فایل فقط 7,000 تومان



برچسب ها : نوسانات اقلیمی و تأثیر آن بر تغییرات محیطی , نوسانات اقلیمی و تأثیر آن بر تغییرات محیطی , Climatic changes and its impact on environmental changes , تحولات اقلیم در دوران زمین شناسی , نوسانات اقلیمی و تاثیر آن بر تغییرات محیطی , وضعیت اقلیم جهان در سال 2001 میلادی , بحرانی شدن دی اکسید کربن و گازهای آلاینده , اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب , کمیت منابع آب , بالا آمدن سطح آب دریا , افزایش دما , بارش بر

 برای توضیحات بیشتر و دانلود کلیک کنید